Op vele manieren is het opgeven van het leiderschap het grootste teken van leiderschap dat Mandela ooit heeft getoond.
Hij wist dat het zijn echte taak was om ‘de koers uit te zetten en niet om het schip te besturen’.
Mandela wist dat zijn eigen voorbeeld duurzamer zou zijn, meer invloed zou hebben dan welk beleid dan ook dat hij ooit zou vaststellen. Als je het podium verlaat, kun je niet steeds toch weer ten tonele verschijnen. Tijdens de eerste jaren was hij heel resoluut in het niet geven van commentaar op het beleid van zijn opvolger. Hij begreep dat hij de koers had uitgezet en dat het nu aan anderen was om het schip te besturen.
Koppig
Mandela is altijd koppig geweest. Iedereen bevestigde dat, van zijn naaste collega’s op het eiland tot zijn vrouw Graca Machel. Als hij eenmaal een standpunt heeft ingenomen, moet je van goeden huize komen om hem daarvan af te brengen. Maar hij kan van standpunt veranderen, met name als hij ervan overtuigd kan worden dat als hij zijn standpunt niet wijzigt, dit negatieve gevolgen zal hebben. Hij zal weerstand bieden, argumenteren en je proberen te overreden, maar op het moment dat hij zich realiseert dat het niet praktisch of onverstandig is, zal hij gewoon toegeven en daarmee is de kous af.
Jaren later gaf hij mij een knipoog als de kwestie van de kiesgerechtigde leeftijd van veertien jaar ter sprake kwam. Hij begrijpt dat buigzaamheid een overwinning kan betekenen, maar ook dat overgave wil zeggen dat je je bij de winnende partij voegt. Ook jij kunt dan de overwinning vieren.
Dit is de dertiende les uit het boek Nelson Mandela, 15 lessen over leven, liefde en leiderschap van Richard Stengel, ISBN 978 90 215 5575 1
Wil je eens verder praten over jouw rol als leider? Plan dan een strategiegesprek met mij in.
