Mandela: ‘Spreek ik mijzelf tegen? Oké, dan spreek ik mijzelf tegen. Ik ben groot, mijn karakter heeft verschillende kanten.’
Hij is groot. Zijn karakter heeft inderdaad verschillende kanten. En hij spreekt zichzelf vaak tegen. Hij begrijpt dat consistentie niet zonder meer een deugd is en dat inconsistent zijn niet altijd een tekortkoming is. Hij weet dat mensen complex zijn en talloze motivaties kunnen hebben.
Waarom niet allebei?
Het is nooit simpelweg ja of nee. Hij weet dat de reden voor welke actie dan ook bijna nooit duidelijk is. Alle verklaringen kunnen van toepassing zijn. Elk probleem kent meerdere oorzaken, niet slechts een. Dat is de manier waarop Nelson Mandela de wereld ziet.
‘Er is niet slechts een interpretatie. Beide kunnen juist zijn.’
Deels was dit gestoeld op zijn stevig verankerde behoefte om te overtuigen en mensen over te halen, maar het was vooral gebaseerd op een niet-ideologisch standpunt over het ingewikkelde spinnenweg van menselijke motivaties.
Sommige mensen zullen categorisch ja of nee zeggen, alleen omdat zij denken dat het duidelijk lijkt. Maar als wij beide kanten van een vraag kunnen bezien, of misschien zelfs een aantal kanten, om zowel het goede als het kwade in gedachten te houden, zoals Mandela dat deed, dan zouden wij oplossingen kunnen vinden die wij anders niet hadden gezien.
Deze manier van denken is veeleisend. Zelfs als wij ons eigen standpunt blijven aanhangen, stelt het ons in staat in de schoenen te gaan staan van degenen met wie wij het oneens zijn. Dat vraagt wilskracht, inlevingsvermogen en verbeeldingskracht. Maar de beloning, is iets wat in alle redelijkheid als wijsheid kan worden omschreven.
Dit is de veertiende les uit het boek Nelson Mandela, 15 lessen over leven, liefde en leiderschap van Richard Stengel, ISBN 978 90 215 5575 1
Wil je eens verder praten over jouw rol als leider? Plan dan een strategiegesprek met mij in.
