In onstuimige situaties is Mandela rustig en zoekt hij naar kalmte bij anderen. Eigenlijk straalt hij kalmte uit. Als je je grip op de situatie verliest, maakt de situatie zich meester van jou. Kalmte, zegt Mandela altijd, is dat wat mensen in een gespannen situatie zoeken, of het nu politiek of persoonlijk is. Ze willen graag zien dat je niet van slag raakt, dat je alle factoren in overweging neemt en dat je antwoord weloverwogen is.
Een van de dingen die ik over hem ontdekt had, was dat hij erg veel belang hechtte aan stiptheid, maar dat hij alles voor spontane begroetingen of ontmoetingen onderbrak. Hij noemde dit soms wel schertsend zijn ‘Afrikaanse tijd’, waarmee hij wilde zeggen dat anderen stiptheid niet op eenzelfde manier waardeerden als hij dat deed.
Tijdens de momenten dat Richard Stengen met Mandela in een crisissituatie samen was, was hij altijd intens kalm en beheerst, alsof hij is een zen-toestand verkeerde, die de activiteiten om hem heen vertraagde.
Hij neigde meer naar kalmte en saaiheid dan naar geprikkeld- en lichtgeraaktheid. De mensen willen zien hoe ik met situaties omga. Zij willen dat ik hun een duidelijke en rationele uitleg geef. Ik ben milder geworden. Als jongeman was ik behoorlijk radicaal, daagde ik iedereen uit en gebruikte ik hoogdravende woorden. Het is beter om saai en vertrouwenwekkend te doen in plaats van onstuimig en wispelturig.
Zijn opmerkingen zijn kort en krachtig. Hij wil dat zijn antwoorden duidelijk en volledig zijn, dat zij uitleg geven. Hij gelooft dat mensen in ruil voor betrouwbaarheid en inhoud een beetje saaiheid voor lief nemen.
Hij wachtte voordat hij een beslissing nam. Hij overwoog alle mogelijkheden. Het is onmogelijk om perfecte kennis te hebben van elke situatie voordat deze zich voordoen, en wij zouden onszelf verlammen als wij daarop zouden staan. Het krijgen van een zo volledig mogelijk beeld van een situatie, voordat wij tot actie overgaan. Haast je niet, zou hij zeggen, denk, analyseer, en onderneem dan actie.
Dit is de tweede les uit het boek Nelson Mandela, 15 lessen over leven, liefde en leiderschap van Richard Stengel, ISBN 978 90 215 5575 1
Wil je eens verder praten over jouw rol als leider? Plan dan een strategiegesprek met mij in.
